کشت بافت دو ژنوتیپ گردوی ایرانی z60و منتخب 305

این تحقیق بصورت آزمایش های جداگانه جهت مطالعه عوامل موثر بر استقرار و رشد، پرآوری شاخساره و ریشه زایی ریز نمونه های دو ژنوتیپ گردوی ایرانی 305 و z60 انجام شد. آزمایش استقرار بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، شامل بررسی اثر دو نوع محیط کشت dkw و wpm و غلظت های مختلف هورمون ba (0، 5/0 و 1 میکرو مولار) بود. ریز نمونه های تک گره در ژنوتیپ z60 در اواخر اردیبهشت و در ژنوتیپ 305 در اوایل خرداد ماه بدلیل داشتن شرایط فعال رشد و فعالیت بیشتر هورمون های رشد، تهیه شدند. بررسی شاخص های رشد در این مرحله نشان داد که ژنوتیپ z60 نسبت به 305 میزان رشد بالاتری را داشته است. همچنین مقایسه میانگین داده های مربوط به دو محیط کشت نشان داد که هر چند تأثیر دو محیط بر شاخص های رشد تفاوت معنی داری نداشت اما محیط dkw نسبت به wpm بهتر عمل کرده بود. بین دو غلظت 5/0 و 1 میکرو مولار ba نیز تفاوت معنی داری مشاهده نشد. با تعیین موثرترین محیط کشت در مرحله ی استقرار، از آن برای مراحل بعدی استفاده شد. در آزمایش پرآوری دو هورمون گروه سیتوکینین (ba و کینیتین( در سه غلظت (4/4، 6/6 و 8/8) میکرو مولار در محیط dkw بصورت مجزا برای هر ژنوتیپ مورد بررسی قرار گرفت. داده های این آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی نا متعادل تجزیه شد. اثر تیمار های مختلف هورمونی و غلظت آن ها بر شاخص های رشد ژنوتیپ z60 نشان داد که هورمون ba در غلظت 8/8 میکرو مولار نسبت به سایر تیمار ها موثرتر بود هر چند که بین آن ها و سایر تیمار ها (8/8 کینیتین و غلظت-های 4/4 و 6/6 هر دو سیتوکینین) در اغلب صفات اختلاف معنی داری وجود نداشت. در ژنوتیپ 305 نیز مشاهده شد که ba در غلظت 8/8 میکرو مولار دارای بالاترین شاخص های رشد است و فقط با غلظت های 4/4 میکرو مولار اختلاف معنی دار دارد. نتایج کلی این آزمایش نشان می دهد که ba موثرتر از کینیتین عمل می-کند و در تمامی تیمار ها با افزایش غلظت سیتوکینین ها صفات مورد بررسی افزایش یافته اگرچه برخی از آن-ها فاقد اختلاف معنی دار بودند. در آزمایش ریشه زایی از محیط کشت dkw حاوی iba و naa، هر کدام در چهار غلظت (10، 14 و 18) میکرو مولار استفاده شد که بدلیل بروز مشکلات خاصی از جمله سیاه شدن برگ ریز نمونه ها در این مرحله امکان بررسی اثر آن ها بر شاخص های ریشه زایی میسر نشد. بدلیل بروز آلودگی داخلی در محیط های کشت باکتری های عامل آلودگی طی آزمایشاتی شناسایی شد و وجود دو باکتری mycobacterium sp.و . entrobacter sp در محیط ها تشخیص داده شد. همچنین اثر آنتی بیوتیک آمپی سیلین در دو غلظت (شاهد و 100) ppm بر کنترل میزان آلودگی دو نوع ریز نمونه ( قلمه تک گره و برگ) با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاًتصادفی بررسی شد. نتایج نشان داد که این غلظت از آنتی بیوتیک اثر معنی داری بر کنترل آلودگی ریز نمونه های تک گره نداشت اما باعث کاهش میزان آلودگی در نمونه های برگ شد.. در آزمایشی دیگر تأثیر دو نوع محیط کشت ( dkw ، wpm ) نوع ژنوتیپ ( z60 و 305 ) و غلظت هورمون naa در سه سطح (18، 20 و 22) میکرو مولار بر شاخص های رشد کالوس سنجیده شد .نتایج نشان داد بالاترین میزان شاخص ها مربوط به ژنوتیپ 305 در محیط wpm حاوی 22 میکرو مولار naa بود.